اگر از علاقمندان به قهوه باشید شاید برای شما جالب باشد که بدانید دانه های سبز قهوه پس از چه مراحلی آماده مصرف می شوند. به نظر شما چرا قهوه ها عطر و طعم های مختلفی دارند؟ چرا رنگ قهوه های دم شده با هم متفاوت است؟ اگر بخواهیم یک دلیل برای این پرسش ها مطرح کنیم می توانیم علت را به عمل رست قهوه نسبت دهیم.
دستگاه رست قهوه این امکان را به ما می دهد تا دانه های سبز قهوه به حالت های مختلف و عطر و طعم های خاصی تهیه شوند. در واقع عطر و طعم ناب دانه قهوه هر منطقه با یک دستگاه رستر ظاهر می شود. این دستگاه ها با توجه به تنوعی که دارند در صنعت و یا به صورت خانگی مورد استفاده قرار می گیرند. لازم است اشاره کنیم که استفاده از این دستگاه ها با توجه به ابعاد محل قرار گیری، مقدار نیاز رست قهوه و … امکان پذیر است. پس شما باید به عنوان اپراتور استفاده کننده از این دستگاه و یا مصرف کننده یا خریداری که به دنبال خرید هستید این نکات را در نظر داشته باشید.
در این مقاله در تلاش صنعت سعی داریم که با دستگاه رست قهوه، طریقه کار آن، انواع رسترهای قهوه، شرایط نگهداری و … آشنا شویم.
آشنایی با دستگاه رست قهوه
یکی از مهم ترین مراحل در تهیه قهوه، فرآیند برشته سازی و رست قهوه می باشد. در واقع در مرحله رست قهوه پارامتر طعم و عطر قهوه تعیین می شود. دستگاه رست قهوه به منظور آماده سازی دانه های سبز قهوه به کار می رود. دانه های سبز قهوه با توجه به محل کشت، طعم و عطر و بوی منحصر به فردی که دارند از نظر این ویژگی در مرحله رست قابل آشکارسازی هستند.
دستگاه رست قهوه با مکانسیم خاصی که دارد دانه های سبز قهوه را به حد مناسبی برشته می کند تا در مرحله دم کردن قهوه طعم و عطر واقعی و مطلوبی به دست آید. تعیین حرارت مناسب و زمان بندی دقیق در این کار بسیار حائز اهمیت است.
در واقع این دستگاه رست قهوه است که باعث می شود قهوه های دانه سبز شما طعم دار شده و به صورت های مختلف مورد استفاده قرار بگیرد. به این صورت افراد مختلف با توجه به ذائقه های متفاوتی که دارند می توانند با توجه به نوع نیاز خود قهوه مورد علاقه را تهیه کرده و در کنار خانواده و دوستان از نوشیدن آن لذت ببرند.
انواع رست قهوه
رست های قهوه انواع مختلفی دارند. مهارت در استفاده از دستگاه رست قهوه بسیار مهم و تاثیر گذار است. دستگاه رست قهوه با توجه به طراحی و دانش به کار رفته در آن نتایج و کیفیت متفاوتی را ارائه می کند. چرا که هر چقدر کیفیت ارائه شده توسط شرکت های تولید کننده برای دستگاه های رست بیشتر باشد، مطمئنا طعم قهوه برشته شده با توجه به این دستگاه ها نیز افزایش پیدا می کند.
برای اینکه با انواع دستگاه های رست قهوه آشنا شوید در ادامه همراه ما باشید.
۱– رستر رو گازی
افرادی که تازه وارد این حیطه کاری شده اند این روستر را انتخاب می کنند. این دستگاه رست قهوه در واقع متشکل از یک تابه می باشد. برای استفاده از این تابه و انجام فرآیند رست دانه های قهوه، تابه بر روی اجاق قراره می گیرد. نحوه رست کردن در این روش نیازمند تبحر است زیرا دانه های قهوه باید به طور یکنواخت و منظم در برابر حرات قرار بگیرند. توجه به این نکته در رستر روگازی بسیار مهم است. به یاد داشته باشید که انجام رست در این روش را در محیط بسته انجام ندهید چون دود زیادی در این روش تولید می شود. حقیقت این است که استفاده از این روش مشقت و سختی زیادی برای شما خواهد داشت.
۲– رستر هوای داغ
عملکرد این دستگاه ها به گونه ای است که هوای درون رستر گرم شده و این گرما به دانه های قهوه منتقل می شود. دستگاه رستر هوای داغ هم به دلیل نحوه برشته سازی قهوه ها در دسته رستر های خانگی قرار می گیرد. استفاده از آن نسبت به رستر روگازی نیز از سهولت بیشتری برخوردار است.
۳– رستر مخزنی
رستر های مخزنی را ممکن است در خیلی از کافی شاپ ها دیده باشید. این رستر های شامل مخزن های درحال چرخش هستند. از قابلیت های مهم این دسته از رسترها، توانایی رست حجم بالایی از دانه های قهوه است. مکانیسم این دستگاه به گونه ای طراحی شده است که دودهای ناشی از برشته شدن دانه های قهوه از محیط خارج شده و در فضای محل کار پخش نشود.
طریقه کار با دستگاه رست قهوه
دستگاه رست قهوه برای برشته کردن بهتر و رست شدن دانه های سبز قهوه نیاز دارد تا دستگاه های متناسبی را تولید نماید. بعد از تولید و عرضه این دستگاه ها هم اکنون نوبت به مراحل رست شدن می رسد که در چند مرحله انجام می شود.
برای اینکه با مراحل برشته شدن قهوه ها و چگونگی طعم دار شدن آن ها آشنا شوید با ما همراه باشید.
- در ابتدای کار دانه های قهوه از طریق دریچه وارد محفظه درام می شود.
- هوای درون درام با توجه به روش مدنظر ما که می تواند مستقیم یا غیر مسقیم باشد گرم می شود.
- از دمای حدود ۲۰۰ درجه به بالا دانه های قهوه شروع به برشته شدن و تغییر رنگ می کنند.
- تنظیم مدت زمان عمل رست و میزان حرارت به خود شخص و فرآورده ای که درنظر دارد بستگی خواهد داشت.
- به کمک اگزوز های خروجی هوای درون محفظه از طریق مجرا به بیرون از درام منتقل می شود.
- در انتهای کار میزان خروج هوا به ماکسیمم حالت خود می رسد تا تمامی دودها خارج شود.
- پس از این که دانه های قهوه به حد دلخواه در آمدند از طریق دریچه ای به سینی خنک کننده وارد می شوند.
- سینی خنک کننده با زیر و رو کردن دانه های قهوه به کمک هوای خروجی از هواکش دانه های قهوه را خنک می کند.
نکته:
این عمل به این دلیل با سرعت انجام می شود که دانه های قهوه به دلیل حرارتی که در خود دارند حتی بعد از خروج از محفظه تغییر رنگ بیشتری نداشته باشند. در واقع هر درجه رنگ دانه قهوه باعث نمایان شدن طعم و عطر خاصی خواهد بود. انجام این مرحله در تولید یک قهوه مرغوب بسیار با اهمیت است. کیفیت دانه ها پس از خنک شدن دانه های قهوه توسط مسئول دستگاه و یا اپراتور بررسی می شود. دانه های قهوه پس از بررسی برای بسته بندی آماده می شوند.
همچنین بخوانید: رستر قهوه چیست و چه کاربردی در طعم دار کردن قهوه دارد؟
شرایط نگهداری دستگاه رست قهوه
دستگاه رست به دلیل اهمیتی که در تولید قهوه مرغوب دارد و همچنین ارزش مالی آن، باید به خوبی نگهداری شود. در واقع بسته به میزان استفاده شما شرایط نگهداری و بازه زمانی مورد نیاز جهت تمیزکاری دستگاه متفاوت است. قاعدتا دستگاهی که هر روز مورد استفاده قرار می گیرد در مقایسه با دستگاهی که هفته ای دو بار عمل رست را انجام می دهد به تمیزکاری بیشتری نیازمند است. علاوه بر دفعات استفاده از رستر نوع رست هم در این شرایط دخیل است. برای مثال هرچه تمایل شما به برشته های تیره تری باشد دستگاه شما به تمیزکاری بیشتری احتیاج خواهد داشت.
نکته:
تهیه برشته های روشن دلیلی بر کاهش تعداد دفعات تمیز کردن رستر نیست. زیرا با کاهش جریان هوا، شفافیت محفظه از دست رفته، که این مورد در رست های روشن بیشتر به چشم می خورد.
موارد دیگری که باید به آن دقت کنید روغن گرفتگی های درون لوله های جریان هوا و درون سینی خنک کننده است. چربی های موجود در مجرا باعث می شود تا عمل خروج دوده و گردش هوا دچار اختلال شده و دانه های قهوه به خوبی رست نشوند.
یکی از موارد مهمی که موجب خرابی دستگاه شما می شود باقی ماندن پوسته دانه های قهوه در مجرای اگزوز خروجی دستگاه است. حین عمل رست توسط دستگاه یک لایه نازک از سطح دانه های قهوه جدا می شود که این پوسته ها در مجاری جمع شده و ضایعات را ایجاد می کنند. اگر در بازه های زمانی منظم این مجرا را تمیز نکنیم فشار زیادی به دستگاه وارد شده و عملکرد و کیفیت دانه های قهوه خروجی را به شدت کاهش می دهد.
بطور کلی بهتر است که با توجه به نوع دستگاه و میزان استفاده شما از دستگاه رست قهوه برنامه زمان بندی را تهیه کرده و دوره های زمانی مشخص به بررسی اجزای دستگاه و تمیز کردن آن بپردازید .هر چقدر بازه های زمانی کوتاه تر باشد میزان چربی و کثیفی ها کمتر و عمل تمیزکاری با سهولت بیشتری پیش خواهد رفت.
اجزای تشکیل دهنده دستگاه رستر قهوه
دستگاه رستر قهوه از اجزای مختلفی تشکیل شده است که فرآیند رست دانه های قهوه را به بهترین شیوه ممکن انجام دهند. اجزای تشکیل دهنده این دستگاه شامل درام، دریچه اگزوز خروجی، سینی خنک کننده، هواکش، مشعل حرارتی و… که در ادامه هر یک را به اختصار توضیح می دهیم:
- درام: محفظه ای است که دانه های قهوه توسط یک قیف به درون آن وارد می شوند و تحت تاثیر حرارت مخصوص قرار گرفته و به برشتگی مد نظر ما می رسند.
- دریچه اگزوز خروجی: در هنگامی که دستگاه روشن است دریچه اگزوز باید باز باشد. در ابتدای عمل رست دانه های قهوه دریچه به میزان کمی باید باز باشد تا هوا درون درام به گردش در بیاد اما در انتهای عمل رستر، دریچه باید میزان زیادی باز باشد تا دود های ناشی از عمل دستگاه رست قهوه خارج شود.
- سینی خنک کننده: سینی خنک کننده در انتهای عمل برشته سازی مورد استفاده قرار می گیرند. دانه های قهوه برشته شده از دریچه مخصوص وارد سینی خنک کننده می شوند و در آنجا خنک شده و حرارت آنها گرفته می شود تا تغییر رنگ بیشتری رخ ندهد.
- هواکش: هواکش به کمک سینی ختک کننده در مرحله پایانی به عملیات خنک سازی دانه های قهوه کمک می کند.
- مشعل حرارتی: به منظور ایجاد حرارت در دستگاه رست قهوه از مشعل حرارتی استفاده می شود. این مشعل ها به گونه ای طراحی شده اند که حرارت به صورت یک دست در تمام فضای محفظه درام پخش شود .
حرف آخر
دانه های سبز قهوه که در کشور های مختلف کشت می شوند با توجه به محل کاشت و نحوه برداشت و نوع آن دانه قهوه عطر و طعم مخصوص به خود را دارند. انجام رست و برشته سازی دانه های قهوه باعث می شود تا ما عطر و طعم واقعی و اصیل این دانه های زیبا را آزاد کنیم و در علایق و سلایق مختلف مزاجی قهوه برای عرضه به مصرف کنندگان عزیز داشته باشیم. امید است که مطالعه این مقاله کمک کوچکی به آشنایی با این فرآیند مهم برای شما عزیزان داشته باشد.
